Covid-19 pandemisi tüm Dünya’da sağlık sistemleri hazırlıksız yakaladı. Önümüzdeki dönemde hasta sayılarının tekrar artma riski ve yeni ortaya çıkabilecek bulaşıcı hastalık tehditleri için hastane dizayn ve yapılanmalarının tekrar gözden geçirilmesi gerektiği gerçeği ile karşı karşıyayız. Yeni gelişen ve geliştirilebilecek teknolojiler ile tekrar hazırlıksız yakalanmanın önüne geçilebilir.

Önümüzdeki süreçte en önemli hedef Covid-19 gibi bulaşıcı hastalığı olan hastaları izole edip tedavileri yapılırken hastanenin diğer bölümlerinin işleyişlerini hastaları riske atmadan sürdürebilmek olacaktır. Bu hedefe ulaşmak için mimari çözümlerin yanında yenilikçi dijital teknolojilerden de yararlanmak gerekmektedir.

Hastaların triaj ve hastane kayıt işlemlerinin uzaktan yapılabildiği, enfekte hastaların ayrı bölümlerde karantinaya alınması ve onlara hizmet veren kişilerin fiziksel temasını mümkün olan en aza düşürebilecek çözümlerin üretilmesi gerekmektedir. Önümüzde ki süreçte hastane süreçlerinin mümkün olduğu kadar otomatize olması ve hastane binasının dışında gerçekleştirilmesi bulaşma riskini en aza indirecektir.

Hastane işleyiş süreçlerinden çözüm üretilmesi gereken ilk konulardan biri bekleme salonunda beklemeyi gerektirecek süreçleri en aza indirmektir. Hastane bekleme alanları pandemi zamanlarında potansiyel olarak ölümcül risk taşıyabilecek alanlardan biridir. Hastaları bu alanların dışında tutabilmek önem taşımaktadır.


Bunun için hastaların hastaneye gelmeden online triaj ve hastane kayıtlarının yapılabileceği çözümler geliştirilebillir. Doktorlar acil servis ihtiyacı olmayan rutin takip ettikleri hastaları ile teletıp çözümleri üzerinden görüşüp takip ve tedavi yönlendirmesinin uzaktan yapılması sağlanabilir. Hastane başvurusu gereken hastalarında mümkün olan en az temas ile hizmet alması için gereken önlemler planlanabilir.
Phreesia firması tarafından geliştirilen ‘Zero Contact Intake’ yazılımı ile hastalar mobil cihazları ile hastane kayıtlarını yaparak hastane öncesi triaj için gereken formları doldurmaları sağlanabilmektedir. Böylece bulaşıcı hastalıklar

Hastaların hastaneye başvurusu sırasında kayıtlarını ve triaj için gereken soruları cevaplamasının bir başka yolu olarak Boston Brigham’s hastanesinde kullanılan Boston Dynamics firmasının dizayn ettiği Spot isimli robotu örnek gösterebiliriz. Robotun üzerine takılı olan tablet bilgisayar ile sağlık çalışanları ile de direkt temas sağlayabilmektedirler.


Hastaların kayıt ve randevu için hastane içinde süre harcamasını önleyen bir diğer teknoloji Digital Front Door . Bu teknoloji ile hastalar elektif girişimsel işlemlerden 14 gün önce randevu alabilmekte ve hastaneye gelmeden bir gün önce kayıtlarını ve tıbbi geçmiş formlarını online olarak doldurabilmektedir. Bu sistemdeki coğrafi konum özelliği ile hastaneye geldiklerinde randevu saati ve doktorun müsaitliği online bildirilerek kapalı alanlarda kalış süresi minimuma indirilmektedir.


Pandemi nedeniyle hastaneye yatan her hasta potansiyel bir bulaş kaynağı olduğu için bu hastalarla teması azaltacak uzaktan takip sistemleri ile hastalığın yayılımı ve pandemi sürecinde çok değerli olan sağlık çalışanlarını koruma oranımız çok yükselir. Hastaların doktor vizitlerinin bire bir temas yerine mümkün olduğu kadar video konferans yöntemi ile yapılması, hastaların monitorizasyon kayıtlarının hasta başı yerine daha güvenli bir ortamda izlenebilmesi, hastaların odasına tablet bilgisayar konularak konsültasyon ve aile ziyaretlerinin sanal olarak gerçekleştirilmesi sağlanabilir.


Hastalara ilaç ve yemek dağıtımı gibi görevleri yapabilen robotlarda bazı merkezlerde aktif olarak kullanılmaya başlanmıştır. Örneğin Yumi isimli robot hemşire ilaçları hazırlamada ve laboratuvar testlerinde kullanılmak üzere ABB firması tarafından geliştirilmiştir.


Hastaneye sık yatış gerektiren kronik hastalıkları olan hastaların evlerinde daha yakından takiplerini sağlayan uzaktan takip sistemleri de bu dönemde önem kazanmıştır. Bu hastaların vital bulgu ve semptomlarını düzenli takip eden yazılımlar ve hastane elektronik kayıtlarından hastaneye yatma ihtimali yüksek hastaların belirlenip yakından takibi gibi metotlar kullanılabilir.
Covid tanısı konmuş hastaların online takibi ve kullanıcılara çevresinde enfekte kişiler olup olmadığını gösteren Sağlık Bakanlığımızın geliştirdiği Hayat Eve Sığar uygulaması ve gene sağlık bakanlığımızın geliştirdiği Online Koronavirüs Kontrol Uygulaması ile kendisi veya yakınında semptomu olanlara destek ve yönlendirme hizmeti vermektedir.


Bu zorlu sürecin sonunda daha güçlü ve hazır sağlık sistemleri ortaya çıkmasını sağlayabilmek için sorunları ortaya koyup bu sorunları mümkün olan en doğru ve hızlı şekilde çözecek teknolojilere ihtiyacımız var. Bu teknolojilerin gelişmesine yardımcı olmak için bizim gibi güçlü sağlık sistemine sahip ülkelerin öncü olması önemlidir. Ülkemizdeki potansiyeli ortaya çıkarmak için elimizden geleni yapmamız gerekmektedir.